محمدرضا مهدوی‌پور/ روز چهارم از «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران» اگرچه با تلاش صورت گرفته توسط حراست این دوره از جشنواره با «ناهنجاری‌های بصری» بسیار کمتری نسبت روزهای ماقبل خود همراه بود؛ اما با این همه مهمترین حاشیه‌ بصری این روز را می‌توان در «حذف تونل نور» و یا همان فرش قرمز این رویداد از قسمت ورودی «پردیس سینمایی گالری ملت» برشمرد. اتفاقی ویژه که پس از گذشت سه روز از جشنواره رخ داد و برخی آن را ابتکار متولیان برگزاری «جشنواره چهل و یکم» برای ممانعت از تصویربرداری و نمایش گسترده از صحنه‌های عجیب شکل گرفته با حضور دخترکان و پسرکان در پیشگاه بازیدکنندگان این روز می‌دانستند و این اقدام را بیش از هر چیز به واسطه حضور و بازدید برخی مدیران سینمایی در این روز ارزیابی می‌کردند!

سوای نظر از کم و کیف صورت ظاهری برگزاری «جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» ؛ ایجاد فرصت و فراغت لازم برای توجه ویژه اهالی رسانه به تولیدات عرضه شده در «بخش بین‌المللی» از جمله ویژگی‌های روز چهارم از برگزاری این دوره از جشنواره بود. اتفاقی که به واسطه سپری شدن دور اول اکران‌ «بخش مسابقه سینمای ایران» و افتادن چرخه نمایش آثار به تکرار مجدد رخ داد و سبب شد تا ۷ سئانس «بخش مسابقه بین‌المللی» در این روز از قابلیت دیدن برخوردار شود.

در این میان آنچه که در پایان چهارمین روز از این دوره جشنواره «فیلم کوتاه تهران» به عنوان یک رویداد معتبر بین‌المللی و پُرسابقه ملی به چشم آمد، وجاهت‌زدایی از ماهیت «بین‌المللی» آن است؛ به نحوی که با وجود رکوردشکنی جشنواره در جذب داوطلبان داخلی و خارجی برای شرکت در این آوردگاه بین‌المللی، اما افت محسوس و شدیدی در کیفیت آثار مشاهده می‌شود و این در حالی است که برگزارکنندگان «چهل‌ویکمین جشنواره فیلم‌کوتاه تهران» در ابتدا مدعی تقاضای ۱۴ هزار فیلم کوتاه برای حضور در این دوره از جشنواره شدند و پس از آن در نشست مطبوعاتی دبیر جشنواره رسما ایشان اعلام کردند که حدود ۱۳ هزار فیلم کوتاه از ۱۵۰ کشور دنیا متقاضی حضور در «بخش بین‌الملل» بوده‌اند و پس از آن در موعد اعلام اسامی فهرست ۱۰۷ اثر راه‌یافته به این بخش اعلام شد که در این دوره، رکورد ۱۳ هزار و ۶۵۱ تقاضا برای حضور در این بخش به ثبت رسیده است. با این همه مرور اجمالی و تماشای بخش قابل توجهی از این ۱۰۷ فیلم‌کوتاه راه‌یافته به «بخش بین‌الملل» و آن هم با ترکیب ۵۹ فیلم‌کوتاه داستانی، ۲۱ اثر پویانمایی، ۱۸ فیلم‌کوتاه مستند و ۹ فیلم‌کوتاه تجربی نشان می‌دهد که یا دقت کافی از برای انتخاب آثار در «بخش بین‌الملل» صورت نپذیرفته و یا آنکه مابقی آثار جا مانده از حضور در این بخش، آنچنان آثار فاجعه و بی‌کیفیتی بوده‌اند که حالا در میان آنها این آثار به عنوان بهترین انتخاب و برای رقابت در این بخش گلچین شده‌اند و البته این همه به معنی نادیده انگاشتن چند آثار خوب و با کیفیت مناسب نیست!

البته واقعیت آن است که «بخش بین‌الملل» در مجموع رویدادهای سینمایی برگزار شده در «دولت سیزدهم» مورد توجه جدی واقع نشد و با وجود زمینه‌های لازم برای استقبال رسانه‌ای گسترده در ساختارهای فرهنگی «نظام جمهوری اسلامی» از «سینماگران معترض غربی» و ایجاد فرصت دیده شدن در یک «رویداد بین‌المللی»، برای تولیدات خوش‌ساخت و موجهی که به واسطه «امپراطوری رسانه‌ای یهود» در دنیا بایکوت می‌شوند و ...؛ اما مع‌الاسف بی‌تجربگی و نابلدی و یا بی‌حوصلگی و عدم اولویت‌دار بودن این بخش در طی سه سال گذشته موجب شد که حالا عملا «بخش بین‌الملل» در عموم جشنواره‌های سینمایی به «بخش شوخی» مبدل گردد! بخشی که مشخصا در «چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» مملو از تولیدات بی‌کیفیتی بود که بعضا حتی ارزش دیده شدن هم نداشت!

پس اگر چه نمی‌توان در این دوره جشنواره «فیلم کوتاه تهران» انصاف را کنار گذاشت و حضور چند اثر جذاب و جالب و البته غیرایرانی موجود در «بخش بین الملل» را هم نادیده گرفت؛ اما این حضور انگشت‌شمار از آثار به هیچ عنوان نتوانست فضای این بخش از جشنواره را قابل تنفس و دیده شدن سازد و این در حالی است که با کمی تدبیر و کوشش این بخش می‌توانست به عنوان یک بخش به شدت مهیج نه تنها مورد توجه رسانه‌های داخلی واقع شود؛ بلکه می‌توانست به سبب حضور تولیدات فیلم کوتاه شاخص و تولیدات اعتراضی فیلمسازان مستعد کشورهای مختلف جهان، از بازتاب گسترده در رسانه‌های بین‌المللی برخوردار شود و به نحو شایسته‌ای بر «اعتبار بین‌المللی» جشنواره «فیلم کوتاه تهران» بیافزاید.

با عبور از «بخش بین‌الملل» و بررسی ویژه و موردی تولیدات عرضه شده به این بخش در «جشنواره چهل و یکم» ؛ برگزاری آیین اختتامیه سرد و بی‌رمق بخش «کتاب و سینما» یکی از موضوعات قابل توجه در ساعات پایانی چهارمین روز «چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» بود که به شدت در ذوق زد!

آیین اختتامیه بخش «کتاب و سینما»، مراسمی یخ‌زده بود که در ساعت ۸ شب و در سالن بدون امکانات شماره ۱۲ در طبقه -۲ «پردیس سینمایی گالری ملت» برگزار شد و عملا حتی حاشیه‌نشینی این بخش خردسال را در سومین دوره برگزاری خود در «جشنواره فیلم کوتاه تهران» کمرنگ نموده و این حاشیه‌ کمرنگ را هم به صورتی پررنگ در مراسم اختتامیه جلوه‌گر ساخت و مخاطبان مراسم اختتامیه را با مراسمی طنز مواجه نمود!

پس غیر از طنزهای متعارفی همچون ضعف مجری و نحوه اهدای جوایز و ... می‌توان به فکاهی نهفته در کلام جناب «مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران» اشاره نمود که حالا در آستانه تغییرات اساسی در بدنه مدیریتی «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» که قطعا منجر به تغییر زیرمجموعه‌های مختلف در سازمان‌ها و نهادهای تابعه آن می‌شود و ...؛ جناب ایشان به صرافت برای توجه بیشتر و حداکثری به «صنعت-هنر-رسانه سینما» افتاده و از این جهت در سومین سال برگزاری این رویداد بیان فرمودند: بر اساس گفتگوهایی که با فیلمسازان می‌کردیم متوجه شدیم یکی از مسایل نداشتن پیوند بین فیلمسازان و نویسندگان و بازآفرینی درست یک اثر از آثار ادبی است و پس از این به بعد کار جدی «انجمن سینمای جوانان ایران» و «خانه کتاب» این است که به این حوزه بیشتر بپردازند!

البته آیین اختتامیه بخش «کتاب و سینما» با یک حاشیه طنز ویژه و البته به شدت دردناک هم مواجه بود و آن هم بی‌نظمی و به نوعی نفهمی در چیدمان «گرامیداشت‌ها» بود؛ به نحوی که «گرامیداشت یاد یحیی سنوار» اسطوره و قهرمان مبارزه با رژیم غاصب صهیونیستی و از شهدای مقاومت همراه با گرامیداشت زنده یاد «ساموئل خاچیکیان» کارگردان برجسته و از نوابغ صنعت سینمای ایران بود و این همه آهنگ فالش بی‌ربطی را برای مخاطبان در مراسم اختتامیه می‌نواخت. آهنگی که نه تنها جای خالی «فیلمسازان سینمای مقاومت» را در این بخش برجسته می‌نمود؛ بلکه کم‌توانی برگزارکنندگان این جشنواره را در طراحی یک اختتامیه حداقلی و جمع جور را هویدا می‌ساخت. مراسمی ناقص و با کیفیتی طنزگونه که می‌بایست کاستی‌های آن به سرعت مورد ارزیابی و آنالیز واقع شود و همچنان امیدوار بود تا با اتخاذ تدابیر مناسب توسط دبیر محترم «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران» و بکارگیری و استفاده از مشورت خیرخواهان، حداقل شاهد اتفاقات خوبی در فرایند برگزاری مراسم اختتامیه اصلی این دوره از جشنواره «فیلم کوتاه» در روز چهارشنبه و در «برج میلاد» باشیم. ان‌شاءالله